Wat is er mis met miscommunicatie?

Volgens de kalender is het winter. Maar wanneer ik naar buiten kijk lijkt het wel herfst. Regen, wind en een grijze hemel. Ik word er moe van en kan me moeilijk concentreren. Het gaat vandaag niet echt vanzelf……….

In het vorige blog heb ik het gehad over communicatie en de verschillende vormen hiervan. Nu wil ik het hebben over miscommunicatie. Want helaas komt dit heel veel voor. En soms is men zich daar niet van bewust.

Miscommunicatie ontstaat op het moment dat de ontvanger een boodschap anders ontvangt dan dat de zender deze bedoeld heeft. (Wikipedia)

Er zijn meerdere vormen van miscommunicatie. We kennen zowel verbale als non-verbale miscommunicatie.

Miscommunicatie kan ontstaan door het verkeerd gebruik van intonatie.
Wat ik hier altijd een leuk voorbeeld voor vind, is het gesprek met de hond. Dieren zijn veel meer ontvankelijk voor non-verbale communicatie. Wanneer je tegen de hond op een lieve manier zegt: je bent een vervelend monster”, zal de hond gaan kwispelen alsof hij een compliment krijgt. Zeg je echter op een harde toon “je bent het schattigste dier van de wereld”. Dan zal hij grommen en misschien wel zijn tanden laten zien.

Miscommunicatie door verkeerde lichaamshouding.
Als je een boodschap assertief brengt met een sub-assertieve lichaamshouding, komt deze niet assertief over.Belangrijk is daarom dat je lichaamstaal past bij je boodschap. In dit geval dus: hoofd rechtop, schouders naar achteren, rug recht, recht aankijken, luid en duidelijk praten.

Wat vooral ook veel misverstanden kan veroorzaken zijn de culturele verschillen.
Wat in de ene cultuur geen probleem is, kan in de andere cultuur ‘not done’ zijn.
– Wist je dat een Japanner zich in het nauw gedreven voelt als hij moet kiezen tussen ‘ja’ of ‘nee’?
– Of wist je dat in een Turkse cultuur de ondergeschikte nooit als eerste zal spreken?
– En wist je dat Chinese collegae elkaar niet aanraken?
Doe je dat wel dan zal dit verkeerd geïnterpreteerd worden, waardoor miscommunicatie ontstaat.
Als communicatie-trainer doe je er goed aan, voorafgaande aan de eerste bijeenkomst, te onderzoeken in hoeverre er culturele processen spelen.

Daarnaast zijn fatale aannames ook vaak debet aan miscommunicatie.
Gaan we niet altijd uit van een groot aantal voor-onderstellingen of aannames, bv.
– dat als dezelfde taal gesproken wordt, dat we dan ook dezelfde betekenis geven aan de woorden?
– Of: dat we onze meningen en conclusies baseren op dezelfde normen en waarden.
– Of: dat de ander beschikt over dezelfde voorkennis omtrent het onderwerp.

Veel zenders gaan er zonder meer van uit dat de ontvanger:

• begrijpt wat er is verteld
• het eens is met wat er is verteld
• het relevant vindt wat er is verteld
• weet welke actiepunten voortvloeien uit wat er is verteld.

He zal duidelijk zijn dat het gevaar van miscommunicatie niet ongegrond is en dat geslaagde communicatie vaak schijnbaar geslaagd is. Het is dus van groot belang dat de professional, degene die verantwoordelijk is voor het communicatieve proces, zich hiervan bewust is en:

• goed luistert en kijkt naar de reacties van de ontvanger
• de ander laat herhalen wat er is gezegd
• duidelijk maakt wat van de ander wordt verwacht, wat de gevolgen van de boodschap zijn
• het gesprek concreet afsluit door het maken van duidelijke afspraken.

Heb jij nog andere voorbeelden van miscommunicatie? Wil je ze met ons delen dan?